Scoring the moments
Η σχέση μας με έναν καλλιτέχνη καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο περνά στο έργο του και μέσω αυτού σε μας, ό,τι βλέπει και σκέφτεται, τη στάση του απέναντι στα πράγματα, την ίδια του τη ζωή. Μ’ αυτή την έννοια είναι περίεργο που δεν έχει γίνει περισσότερο γνωστή η μουσική της Carolyn Hume, ύστερα από 7 άλμπουμ από τις αρχές της δεκαετίας. Μέσα από κάθε φευγαλέα μελωδία, κάθε ταλάντευση ανάμεσα στην αντήχηση και τη σιωπή, κάθε σπάραγμα των πλήκτρων της, προβάλλει η διεισδυτική ματιά μιας δυνατής και ακέραιης προσωπικότητας.
Στην ουσία δεν διαθέτουμε για την Carolyn Hume παρά τις ελάχιστες πληροφορίες που μας δίνει ο λακωνικά σχεδιασμένος ιστότοπός της. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2000 με το “Zero” εγκαινιάζοντας το ιδιοσυγκρασιακό της υβρίδιο που βασίζεται στον αυτοσχεδιασμό, αλλά δύσκολα θα το έλεγε κανείς τζαζ. Τα μινιμαλιστικά της σχεδιάσματα, μέσα από τα οποία διακρίνονται στοιχεία από την ECM, το post punk, την κλασική και το new age, ντύνονται σε μόνιμη βάση με ένα χαλαρό ρυθμικό πέπλο από τα κρουστά του Paul May. Η κινηματογραφική ατμόσφαιρα που δημιουργούν δεν δίνει την αίσθηση της αφήγησης, αλλά της ηχητικής επένδυσης χρωμάτων, ονείρων και εικόνων. Στα τρία επόμενα άλμπουμ, ένα για κάθε χρονιά που ακολούθησε το “Zero”, δεν άλλαξαν πολλά ούτε στο ύφος, ούτε στην έκφραση του ντούο. Με το “Solo Piano Works” (2006) χωρίς τον May αυτή τη φορά, η Hume χαμηλώνει κι άλλο τους τόνους (όσο μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο) και βυθίζεται ακόμη περισσότερο στις μοναχικές, σκοτεινές της εξερευνήσεις, ενώ με το “Gravity and Grace” (2008) πειραματίζεται με ένα διαφορετικό σχήμα, χρησιμοποιώντας τη φωνή της Sonja Galsworthy και το 
τσέλο του Oliver Coates. Το καινούριο της CD “Come to Nothing”, κι αυτό όπως και όλα τα προηγούμενα στην Leo Records, την φέρνει ξανά δίπλα στον Paul May, ο οποίος είναι ξεκάθαρο ότι περισσότερο από ποτέ συνομιλεί μαζί της, παρά επενδύει ρυθμικά τις μελωδίες της. Το άλμπουμ χωρίζεται σε 9 αριθμημένα μέρη, αν και δεν είναι εμφανής η σχέση που οδηγεί από το ένα στο άλλο. Όλα όμως ξεκινούν από αργά, εσωστρεφή περιγράμματα και ακολουθούν μια παρόμοια σκοτεινή και θλιμμένη διαδρομή για να προσθέσουν δύναμη στην προβαλλόμενη εικόνα.
Συνέντευξη με την Carolyn Hume
Μίλησέ μας για τον τρόπο με τον οποίο ξεκίνησες να ασχολείσαι με τη μουσική.
Συνέβη με πολύ φυσικό τρόπο. Έπαιζα φλάουτο από τα έξι μου. Υπάρχει ένα σημείο από το οποίο αρχίζεις να συνδέεσαι με το όργανό σου και ξαφνικά ανακαλύπτεις ότι μπορείς να εκφράζεις με αυτό όλα εκείνα που δεν μπορείς να πεις. Έκανα περιοδείες με ένα μπαρόκ κουαρτέτο όταν ήμουν δεκατριών ετών. Ο ήχος μας ήταν πανέμορφος και ήμουν πραγματικά ερωτευμένη με το φλάουτο. Ξεκίνησα να παίζω πιάνο στα δέκα μου και χρησιμοποιώντας τα χέρια αντί για το στόμα, ένιωθα μια εντελώς διαφορετική έκφραση. Οι ορίζοντες άνοιξαν, άρχισα να συνθέτω. Μου άρεσε να αυτοσχεδιάζω, να ακούω τις αρμονικές να αντηχούν, να παρατηρώ τι μπορούσαν να πουν τα δάκτυλά μου.
Τι είδους μουσική άκουγες μεγαλώνοντας; Ποιοι καλλιτέχνες σε επηρέασαν περισσότερο;
Τα τέλη της δεκαετίας του ’70 και οι αρχές του ’80 ήταν μια πολύ εκλεκτική περίοδος για τη μουσική. Είχα τα προγκρέσιβ ροκ και πανκ ακούσματα από τα αδέλφια μου, που με έκαναν να αγαπήσω την κιθάρα, ενώ παράλληλα άκουγα νεορομαντισμό, ποστ πανκ και σόουλ μαζί με τις κλασικές μου επιρροές. Η μουσική βρισκόταν παντού, υπήρχαν τόσο πολλά που μπορούσες να απορροφήσεις. Τα γούστα μου δεν άλλαξαν ποτέ. Ακούω ένα κομμάτι που μου άρεσε όταν ήμουν παιδί και ξέρω ακριβώς το γιατί, τις μελωδίες, τις αναστροφές, τα μινόρε ακόρντα…. Ό,τι με συγκινεί παραμένει αμετάβλητο.
Υπάρχουν κάποια ακούσματα ή και γεγονότα που καθόρισαν τις επιλογές σου από ερμηνευτική και συνθετική πλευρά;
Υπάρχουν μερικά κομμάτια που εξακολουθούν να παραμένουν καθοριστικά μέχρι σήμερα. Όπως ας πούμε το “Cello Concerto” του Elgar. Το άκουσα για πρώτη φορά από την Jacqueline Du Pre όταν ήμουν δεκατεσσάρων ετών. Το πάθος και η θλίψη με συγκλόνισαν τόσο που δεν μπορούσα να κινηθώ. Το ίδιο συνέβη και με το «Like as the Hart” του Herbert Howell, τόσο όμορφο και γεμάτο αγάπη και πόνο, αλλά και με τον Dudley Moore, τον Terje Rypdal, τον John Martyn, τους Thin Lizzy, τον David Darling, τον Barber και φυσικά τον σύντροφό μου τον Σοπενάουερ… για να αναφέρω μερικούς. Καθόρισαν την πορεία μου; Ποιος ξέρει; Υπάρχει σε όλους τους μια εγκατάλειψη, κάτι με το οποίο συνδέομαι, το νιώθω, το αναγνωρίζω. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα γεγονότα της ζωής σου επηρεάζουν την τέχνη σου, αλλά για μένα η μουσική μου δεν είναι «η ιστορία μου», «το ταξίδι μου», δεν έχει σχέση με αυτές τις φράσεις. Ό,τι βλέπω απέξω, βλέπω και μέσα μου, ενδιαφέρομαι μόνο για την αλήθεια στη μουσική.
Θα ήθελες να μας πεις με ποιο τρόπο συνθέτεις;
Τις περισσότερες φορές δουλεύω με βάση τον αυτοσχεδιασμό. Όμως και όταν δουλεύω σε μια πιο δομημένη σύνθεση και πάλι τα πάντα πηγάζουν από τη στιγμή. Προσπαθώ όσο μπορώ να επενδύω μουσικά αυτές τις στιγμές.
Τι σε κάνει να αποφασίσεις ότι κάτι που έγραψες αξίζει ή όχι να ακουστεί; Όταν επιλέγεις τα κομμάτια ενός άλμπουμ συνήθως έχεις στο μυαλό κάποιο κόνσεπτ;
Όταν είναι όσο πιο κοντά γίνεται σε αυτό που έχει λεχθεί. Συνήθως τα κομμάτια ενός άλμπουμ έχουν ένα κοινό συναίσθημα, μια τάση που υποβόσκει, που δίνει δύναμη στην όλη εικόνα.
Οι περισσότερες ηχογραφήσεις σου είναι ντουέτα με τον ντράμερ Paul May. Δεν είναι κάπως ανορθόδοξο σχήμα αυτό το ντούο με πιάνο και ντραμς για μια μουσική τόσο χαμηλόφωνη και μινιμαλιστική;
Ο αδελφός μου είναι ντράμερ και έτσι μεγαλώνοντας ένιωθα αυτό το συνδυασμό πιάνου και ντραμς εντελώς φυσικό. Η συνομιλία μεταξύ των δύο οργάνων είναι τέλεια, μπορούν να δημιουργήσουν μια τόσο δυνατή αίσθηση όταν παίζουν μαζί…
Συνήθως επιλέγεις να δουλεύεις είτε σόλο, είτε με ολιγομελή σχήματα. Πιστεύεις ότι η μουσική σου θα μπορούσε να λειτουργήσει και με μεγαλύτερα σχήματα;
Υπάρχει μια μοναχικότητα στη μουσική που είναι πολύ ζωτική για μένα. Η έντασή της δεν μειώνεται όταν παίζω με κάποια συγκεκριμένα άτομα. Γράφω όμως και για χορωδίες και ορχήστρες και κάποια μέρα θα γίνει κι αυτό.
Έχω την αίσθηση ότι η σχέση σου με το μουσικό χρόνο φανερώνει μια έντονη επίδραση από τον κινηματογράφο. Πώς πιστεύεις ότι επιδρά στη μουσική η αφηγηματική δομή του σινεμά;
Η τέχνη έχει τη δύναμη να μας συγκινεί πολύ βαθιά και η μουσική το κάνει ίσως με τον πιο άμεσο τρόπο. Ο Goya, ο Shalamov, ο Shakespeare, ο Tennyson είχαν τεράστια επίδραση πάνω μου. Είχαν βαθιά σκέψη στον τρόπο που απεικόνιζαν τη φύση. Το ίδιο συμβαίνει και με το σινεμά. Ο Werner Herzog και ο Tarkovsky είναι μάστερ του χρόνου και του βάθους των συναισθημάτων. Εδώ βρίσκεται η σχέση μου μαζί τους. Στο πρώτο κομμάτι του ‘Come to Nothing’ βλέπω τα μεγαλοπρεπή βουνά από το ξεκίνημα του «Αγκίρε, Η οργή του Θεού», ακούω τα αέναα βογκητά πόνου και λύπης, τον ατέλειωτο μόχθο και την ελπίδα. Το παραμικρό κτύπημα στα τύμπανα και κάθε νότα του πιάνου μιλούν για αυτά μέσα μου. Ο αντίκτυπος της μουσικής επένδυσης στην εικόνα δεν είναι τόσο προφανής, κάποιες φορές η μουσική μπορεί να είναι τόσο φευγαλέα, σχεδόν να μην ακούγεται καν. Η εικόνα φαίνεται να έχει μεγαλύτερη δύναμη, αλλά στην πραγματικότητα η δύναμη της μουσικής αγγίζει το υποσυνείδητο. Με αυτό τον τρόπο στο ‘Platoon’ το ‘Adagio for Strings’ του Barber σε κυριεύει συμπληρώνοντας τέλεια το βάθος του βασικού θέματος.
Δέκα χρόνια μετά το “Zero” φτάσαμε στο “Come to Nothing”…. Έχει απομείνει καμιά ελπίδα για το μέλλον;
Το να κάνεις μουσική μοιάζει τόσο ματαιόδοξο, είσαι τόσο απορροφημένος στον εαυτό σου…Αλλά φαίνεται ότι πάντα βρίσκεται κάτι που σε ωθεί να τακτοποιείς αυτά τα συναισθήματα. Μια ανάγκη που σε κυριεύει να αντανακλάς τη φύση, από την πρώτη στιγμή, από τη χαρά, τον πόθο, τον πόνο, τη μοναξιά, μέχρι το θάνατο και τη σήψη. Ελπίδα; Είναι κάτι που κρατώ μόνο για την εθνική ομάδα της Αγγλίας…
Σημ. Λίγες ώρες μετά τη συνέντευξη η Αγγλία έχασε από τη Γερμανία και αποκλείστηκε από την επόμενη φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Jazz & Tzaz, Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2010
ΦΡΑΣΕΙΣ / PHRASES 