Από τους χειμαρρώδεις μονόλογους του Art Tatum ως τον άφταστο λυρισμό του “Kohl Concert” με τον Keith Jarrett και από την τεχνική στράιντ του James P. Johnson μέχρι τη νεωτερικότητα του “Modernistic” από τον Jason Moran, οι σόλο πιάνο ηχογραφήσεις έχουν μια τεράστια παράδοση στη τζαζ, που ξεκινά στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και μας φέρνει στο σήμερα με τέσσερις νέους μουσικούς που προέρχονται από την Αυστραλία, το Ισραήλ, τον Καναδά και την Αγγλία.
Αρχείο για Μαρτίου 2007
Κιθαρίστες σε διπλό ρόλο
Η ανάγκη για τους κιθαρίστες να επεκτείνουν τη γκάμα του οργάνου τους – κυρίως από την πλευρά των μπάσων – δεν είναι κάτι καινούριο. Η επτάχορδη κιθάρα χρησιμοποιείται εδώ και πάνω από 150 χρόνια. Ο George Van Eps έπαιζε μια επτάχορδη ηλεκτρική Epiphone, φτιαγμένη ειδικά γι αυτόν, ήδη από τη δεκαετία του ’30. Τον ακολούθησαν μουσικοί όπως ο Bucky Pizzarelli, o Lenny Brau, ο Ron Eschete και o Fred Fried και νεότεροι όπως ο Howard Alden, και ο John Pizarelli. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 ο Charlie Hunter με την οκτάχορδη κιθάρα του σχεδιασμένη από τον Ralph Novak, έκανε δημοφιλή το ρόλο του «δύο σε ένα» κιθαρίστα – μπασίστα. Δύο νέα παιδιά, ο Steve Herberman και ο Todd Mussman, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας των νέων τους δίσκων εξηγούν πώς οδηγήθηκαν στην επτάχορδη κιθάρα ο πρώτος και στην οκτάχορδη ο δεύτερος, πώς ανέπτυξαν την τεχνική τους και ποια είναι τα πλεονεκτήματα που τους προσφέρουν οι παραπάνω χορδές.
Tommaso Starace: “Plays the Photos of Elliott Erwitt” (Frame)
Ο Tommaso Starace γεννήθηκε στο Μιλάνο όπου και άρχισε να μελετά άλτο σαξόφωνο. Συνέχισε τις σπουδές του στη Βρετανία και τα τελευταία χρόνια γίνεται ένα όλο και πιο δραστήριο μέλος της νέας λονδρέζικης σκηνής, αν και ο ήχος του ανήκει στην απέναντι πλευρά του ατλαντικού, πηγάζοντας κατευθείαν από τους μεγάλους της δεκαετίας του ’50, όπως ο Cannonball Adderley. Παρόλα αυτά η πηγή έμπνευσης για το δεύτερο CD του δεν σχετίζεται με τη μουσική αλλά με το έργο ενός φημισμένου φωτογράφου: του Elliott Erwitt, μέλους του πρακτορείου Magnum, που ένας από τους ιδρυτές του, ακριβώς πριν από 60 χρόνια, ήταν ο Henri Cartier-Bresson.
Ulrich Drechsler: “Humans & Places” (Cracked Anegg)
Ο Eric Dolphy έχει συνδέσει σε τέτοιο βαθμό το όνομά του με το μπάσο κλαρινέτο στη σύγχρονη τζαζ, ώστε περίπου κάθε ηχογράφηση στην οποία πρωταγωνιστεί αυτό το όργανο, παραπέμπει σχεδόν εξ ορισμού σε εκείνον. Αυτό συνέβη και στο προηγούμενο CD του Ulrich Drechsler, που είχε τον τίτλο “The Monk in All of Us” και ήταν προφανώς αφιερωμένο στη μουσική του Thelonious Monk. Παρόλα αυτά το καινούριο του άλμπουμ “Humans & Places” έχει καθαρά ευρωπαϊκό χρώμα.
Shayna Dulberger: “The KillMe Trio” (Self Produced)
Η 23χρονη νεοϋρκέζα Shayna Dulberger δεν ταιριάζει στο τρέντι μοντέλο της γυναίκας στη τζαζ. Δεν παίζει πιάνο, δεν τραγουδάει, η μουσική της δεν προσφέρεται για χορό, ούτε για lounge και χαλάρωση. Το όργανό της είναι το κοντραμπάσο, παίζει φρη τζαζ, έχει συνεργαστεί με τον Daniel Carter και τον Jackson Krall και ανάμεσα στις κυριότερες επιρροές της είναι ο Peter Kowald, ο William Parker και ο Peter Brotzman.
Jeff Baumeister Quartet: “Useful Music” (Wahbo records)
Πότε η μουσική είναι χρήσιμη; Όταν ξεφεύγει απ’ το «η τέχνη για την τέχνη» και χρησιμοποιείται με θετικό τρόπο για να προσφέρει ευχαρίστηση στον ακροατή και τον εκτελεστή, σύμφωνα με τον Paul Hindemith που εισήγαγε το κίνημα useful music (gebrauchmusik στα γερμανικά) στην κλασική μουσική τη δεκαετία του ’20.
Ingrid Jensen: “At Sea” (ArtistShare) Πέμπτο προσωπικό άλμπουμ για την καναδέζα Ingrid Jensen, που έχει συμμετάσχει σε τρεις τουλάχιστον φημισμένες μεγάλες ορχήστρες: της Maria Schneider, του Lionel Hampton και τη γυναικεία big band Diva. Με το “At Sea” η τρομπετίστρια βουτάει στην κυριολεξία σε βαθιά νερά. Από τη μια κάνει το τόλμημα να ντεμπουτάρει στην ArtistShare, που στην ουσία αποτελεί ένα συνεταιρισμό καλλιτεχνών οι οποίοι αυτοδιαχειρίζονται τη δουλειά τους πουλώντας την αποκλειστικά μέσω Ίντερνετ. Από την άλλη βασισμένη στον μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’60 Miles Davis και στον ήχο της στην τρομπέτα και το φλούγκελχορν που της δίνει τη σιγουριά ενός μάστερ, φτάνει στην πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα δουλειά της, δημιουργώντας ένα σύνολο που ακούγεται ως κόνσεπτ άλμπουμ, αν και περιλαμβάνει και διασκευές σε δύο γνωστά στάνταρντ.
Delfeayo Marsalis: “Minion’s Dominion” (Troubadour)
Με τρία μόλις άλμπουμ μέσα σε μια δεκαπενταετία, ο τρομπονίστας Delfeayo Marsalis, ο ηλικιακά τρίτος από τους 4 αδελφούς της πιο φημισμένης τζαζ οικογένειας, εκ πρώτης όψεως δε φαίνεται τόσο παραγωγικός όσο ο Branford και ο Wynton. Όμως κάθε άλλο παρά αδρανής έμεινε από το 1992 που κυκλοφόρησε το “Pontius Pilate’s Decision” μέχρι σήμερα. Ήταν παραγωγός σε εκατό σχεδόν ηχογραφήσεις και συνεργάστηκε ως σάιντμαν με πολλά μεγάλα ονόματα. Ξεχωρίζει η οκταετής θητεία του στους Jazz Machine του Elvin Jones, ο οποίος είναι και το τιμώμενο πρόσωπο του “Minion’s Dominion”.
Adam Unsworth: “Exerpt This” (self published)
Πολλές φορές το να δούμε σε πρώτο πλάνο ένα όργανο που συνήθως παραμένει στη σκιά, είναι επαρκές κίνητρο για να προσέξουμε ένα άλμπουμ. Έτσι συμβαίνει με το “Excerpt This” του Adam Unsworth που παίζει γαλλικό κόρνο (french horn), ένα όργανο που σπάνια φιγουράρει σε αυτή τη θέση (χωρίς να ξεχνάμε τους Mark Taylor, Tom Varner και Vincent Chancey).
Rene Sandoval 4: “Action/Reaction” (Lovestreet Records)
Με το μότο «όλα είναι δράση και αντίδραση», μια φράση που είχε πει για τη μουσική ο Coltrane, και άξονα την παγκοσμιότητα της τζαζ, ξεκινά τη δισκογραφική του δράση ο Χιλιανός μπασίστας Rene Sandoval, έχοντας σαν βάση το Μάλμοε της Σουηδίας όπου και εδρεύει η νεοσύστατη Lovestreet Records.
Cory Combs Trio: “Valencia” (Evander Music)
Δεν πρόκειται για τη γνωστή πόλη της Ισπανίας αλλά για τη Valencia Street στο Σαν Φρανσίσκο, στην οποία βρίσκεται το σχολείο όπου δουλεύει ως δάσκαλος της μουσικής ο μπασίστας Cory Combs.
ολόκληρη η κριτική / more
Perry Robinson – Ed Schuller – Ernst Bier: “Children’s Song” (Konnex)
Λίγοι μουσικοί έχουν καταφέρει να εντάξουν ως πρώτη φωνή στη σύγχρονη τζαζ κι ακόμα λιγότεροι στη φρη τζαζ, το κλαρινέτο, ένα όργανο που έχει συνδεθεί με την παράδοση του σουίνγκ. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ο Perry Robinson, που έχει παίξει με ονόματα της δημιουργικής σκηνής όπως Liberation Music Orchestra, Archie Shepp, Paul Bley, Günter Humpel και Roswell Rudd.
Gordon Grdina / Gary Peacock / Paul Motian: «Think Like the Waves» (Songlines)
Από την ECM στη μέση ανατολή μέσω Βανκούβερ
Ένας μπασίστας και ένας ντράμερ που έχουν συνδεθεί όσο λίγοι με την εξέλιξη του τζαζ τρίο εδώ και πενήντα σχεδόν χρόνια. Ήταν Δεκέμβριος του 1963 όταν ο Gary Peacock και ο Paul Motian συναντιόντουσαν για πρώτη φορά στο στούντιο για να ηχογραφήσουν το “Trio ‘64” πλάι στον Bill Evans. Σαράντα δύο χρόνια μετά και διανύοντας την όγδοη δεκαετία της ζωής τους ξαναβρίσκονται για μια ακόμη φορά σε ένα τρίο. Κι οι δυο τους έχουν δουλέψει συχνά με κιθαρίστες, αλλά ποτέ μέχρι τώρα σε ένα τρίο με ούτι. Την ευκαιρία αυτή τους προσέφερε ο κιθαρίστας και ουτίστας από το Βανκούβερ Gordon Grdina. Ο νεαρός καναδός, που μελέτησε με τον Peacock την τελευταία πενταετία, κάλεσε το δάσκαλό του να ηχογραφήσουν μαζί και η χαρά του ήταν διπλή όταν ο βετεράνος μπασίστας όχι μόνο αποδέχτηκε την πρόσκληση, αλλά έφερε μαζί του στο στούντιο και τον αγαπημένο ντράμερ του μαθητή του, τον Paul Motian.
Danny Grissett – Joel Holmes – Steve Blanco
Published 05/03/2007 συνεντεύξεις / interviews Leave a Comment
Υποσχέσεις για τρεις
Το πιάνο τρίο, το πιο συνηθισμένο και το δημοφιλέστερο μικρό σχήμα της τζαζ, περικλείει σε συμπυκνωμένη μορφή τα ουσιαστικά στοιχεία αυτής της μουσικής: πολυφωνία, αρμονική και ρυθμική πληρότητα, απεριόριστες δυνατότητες για αλληλεπίδραση, άμεση σύνδεση με την παράδοση του σουίνγκ. Μετά από μια μακρά ακολουθία από σπουδαία γκρουπ που καλύπτουν όλες τις εκφάνσεις της τζαζ, από το μαίηνστρημ ως τις πιο ακραίες μορφές της, από το κλασικό σχήμα με το πιάνο σε κυρίαρχο ρόλο, μέχρι το πιο σύγχρονο με τα τρία όργανα σε δημοκρατικά κατανεμημένους ρόλους, είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι μπορεί να ακούσουμε κάτι καινούριο από μια τέτοια τριάδα. Ίσως γι αυτό και τα πιο ενδιαφέροντα πιάνο τρίο του σήμερα, όπως οι E.S.T., οι Bad Plus και οι Bandwagon του Jason Moran, οδηγούν αυτό το σχήμα σε μια νέα διάσταση, μακριά από την πεπατημένη των στάνταρντς. Παρόλα αυτά μας αρέσει να επιβεβαιώνουμε ότι υπάρχει πάντα χώρος για μοντέρνο μαίηνστρημ, ακόμα και για αναπαραγωγή των στάνταρντς, καθώς κάθε σύνθεση στη τζαζ μοιάζει με σκαρίφημα που κάθε εκτέλεση αποπειράται να ολοκληρώσει.
Έχοντας συμπληρωθεί ήδη ένας μήνας του 2007 και με την πιθανότητα κάποιοι από τους αξιόλογους δίσκους που κυκλοφόρησαν μέσα στην προηγούμενη χρονιά να έχουν διαφύγει από την προσοχή μας, επιλέγουμε 12 από τις καλύτερες τζαζ ηχογραφήσεις του 2006.
Ένας κρυφός ήρωας της τζαζ
Όταν κανείς έχει τάξει τη ζωή του σε ένα σκοπό το μόνο που θέλει είναι να συνεχίζει να τον υπηρετεί. Έτσι μετά από πέντε δεκαετίες στη μουσική και έχοντας ξεπεράσει τα σοβαρά προβλήματα της υγείας του, ο Calvin Keys δε ζητά τίποτε άλλο από το να εξακολουθεί να κάνει αυτό για το οποίο γεννήθηκε, δηλαδή να παίζει κιθάρα. Να ακολουθεί την αδιάκοπη πορεία του στη μουσική, που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’50, ήδη μέσα από το σπίτι του στην Ομάχα της Νεμπράσκα, αφού ο πατέρας του ήταν ένας από τους καλύτερους ντράμερ της πόλης.
Ανεξάρτητη Πορεία
«Πώς μια δισκογραφική εταιρεία τζαζ βρίσκεται με ένα εκατομμύριο δολάρια στα χέρια της;». «Ξεκινώντας με τρία», λέει ένα αστείο που κυκλοφορεί στους κύκλους των μουσικών. Μιας και αυτή η προοπτική δεν περιλαμβάνεται στο μοντέλο λειτουργίας καμιάς κερδοσκοπικής εταιρείας, οι εξελίξεις στη τζαζ διαμορφώνονται ολοένα και περισσότερο από μικρές ανεξάρτητες εταιρείες που διευθύνονται είτε από ανθρώπους που αγαπούν αυτή τη μουσική, είτε από τους ίδιους τους καλλιτέχνες που αναλαμβάνουν οι ίδιοι να διαχειριστούν τη δουλειά τους. Ο Dave Holland και ο Dave Douglas ηχογραφούν πλέον με δική τους ετικέτα, ενώ η Maria Schneider, ο Jim Hall και ο Danilo Perez κάτω από την ομπρέλα της Artistshare. Η λογική αυτών των εταιρειών στηρίζεται στη μείωση κόστους παραγωγής, λειτουργίας, διανομής και πώλησης, αφού λειτουργούν με ελάχιστο προσωπικό και πολλές από αυτές διοχετεύουν το υλικό τους μόνο από το Ίντερνετ, καλύπτοντας συχνά το μέσο κόστος παραγωγής ενός CD με την πώληση 300-500 αντιτύπων.
Paul Samuels: “Speak” (Doc City Music)
Το “Speak”, η πρώτη προσωπική δουλειά του ντράμερ Paul Samuels, είναι μια συλλογή διασκευών του σε γνωστές συνθέσεις του Monk, του Wayne Shorter, του Coltrane, του Ornette Coleman και του Frank Foster, στις οποίες προστίθεται ένα κομμάτι που γράφτηκε συλλογικά από το γκρουπ του. Οι Greg Osby, Dan Wall και Jamey Haddad συνιστούν πολύ εντυπωσιακό καστ συμμετεχόντων για ένα ντεμπούτο.
Με μια γρήγορη ματιά στο βιογραφικό του ντράμερ όμως διαπιστώνουμε ότι δεν ξεφύτρωσε από το πουθενά. Σε διαρκή δράση εδώ και τρεις δεκαετίες έχει παίξει με μουσικούς όπως ο Pat Martino, ο Hank Crawford, o James Moody και ο Jack McDuff και συμμετείχε στην ηχογράφηση των τριών πρώτων άλμπουμ του Osby (“Sound Theatre”, “Mind Games” και “Season of Renewal”). Έτσι λοιπόν και έμπειρος είναι και ξέρει να δένει άψογα με τον Osby, που με τον γνώριμο ευλύγιστο, ελλειπτικό και μετρημένο με απόλυτη μαθηματική ακρίβεια ήχο του είναι προφανώς η πρώτη αυτοσχεδιαστική φωνή του δίσκου, εκμεταλλευόμενη με άνεση τους ποικίλους αρμονικούς και ρυθμικούς δρόμους που του ανοίγουν το απολαυστικό χάμοντ του Dan Wall (θυμίζει έντονα Larry Young) και τα τύμπανα του Samuels, που σε δύο κομμάτια ενισχύονται από τα κρουστά του Haddad. Με το “Speak” ο Samuels δεν μας λέει κάτι που δεν το έχουμε ξανακούσει, αλλά κάνει αυτό που ξέρει να κάνει πολύ καλά, το κάνει με στυλ, και σε τελευταία ανάλυση μας αρέσει να το ακούμε.
Επαφή: http://www.paulsamuelsmusic.com
Jazz & Tzaz, Οκτώβριος 2006
Corpulent: “Wolfwalk” (Umlaut)
Τον Gary Thomas τον άκουσα πρώτη φορά με τους Special Edition του Jack DeJohnette στο ομότιτλο άλμπουμ και το “Audio Visualscapes”, που κυκλοφόρησαν το 1987 και το 1988 αντίστοιχα. Την ίδια εποχή ξεκινούσε και την προσωπική του πορεία με τη νεοϋρκέζικη κολεκτίβα M-Base, όπως άλλωστε και τα άλλα δύο νεαρά μέλη των Special Edition, ο Greg Osby και ο Lonnie Plaxico.
The Catholics: “Gondola” (Rufus)
Οι Catholics είναι ένα από τα πολλά αξιόλογα – αν και όχι γνωστά – γκρουπ που έχει να επιδείξει η Αυστραλέζικη τζαζ σκηνή της τελευταίας δεκαπενταετίας. Με ηγέτη πάντα τον μπασίστα Lloyd Swanton, που είναι μέλος και των γνωστότερων Necks, κυκλοφορούν το πέμπτο τους άλμπουμ με τίτλο “Gondola”.
ΦΡΑΣΕΙΣ / PHRASES 
